QUADERNI DI
CULTURA DEL MUSEO ALIFANO
(n. 16)
DANTE MARROCCO
PERGAMENE di Casa Sanframondi nel MUSEO ALIFANO
Piedimonte d'Alife
Tip. Alberto Grillo e Figli
1963
Nella piccola Biblioteca Scriptorum Loci del museo alifano di Piedimonte, le
pergamene riguardanti la Casa dei Sanframondi di Cerreto e signori di quasi
tutti i villaggi dell'antico territorio di Telese, rappresentano il nucleo
maggiore del fondo pergamenaceo.
Sono posseduti dalla collezione
civica per dono del colto e munifico gentiluomo Conte Dr. D. Raffaele Gaetani
d'Aragona.
Non sono riportate da altre
raccolte, e neanche nelle opere dei numerosi storici che hanno trattata la
storia di quelle terre o del regno. All'Archivio di Stato di Napoli, di alcune
di esse esiste la copia fotostatica. Data la distruzione della Cancelleria
aragonese, le ultime fra esse non si potranno più riscontrare nei registri della
Sommaria.
Vanno dal 1321 al 1450, e cioè a
poco prima della catastrofe politica della nobile famiglia, il cui suffisso
latino nei documenti varia a volte dal «fraymundo» al «flaymundo».
In questo Quaderno non sono tutte
trascritte. S'è cominciato con quindici fra le più importanti e più variate nel
contenuto. È in preparazione il secondo gruppo.
Non è il caso di riportare nel
Quaderno la storia dettagliata di Casa Sanframondi.
Diremo solo che la Casa, per
nobiltà e potenza, fu una delle principali del regno. Aveva avuto origine da
Raone, primo personaggio storico di essa, venuto di Normandia, e signore del vicus fraymundi, frémond nella pronunzia
normanno-italica, derivante da un precedente longobardo fraymund, toponimo di varia interpretazione, che risale
storicamente all'856. Figlio di Raone fu Guglielmo che si appellò «di San
Framondo». Egli fu anche il primo signore di Cerreto.
La Casa, radicatasi nelle verdi
pendici del Matese orientale, riuscì in prosieguo di tempo, tenacemente, a
unificare in una potente signoria, la contea di Cerreto, tutte le terre e i
villaggi dell'alto Telesino, seguendo nell'espansione la linea tracciata dal
bacino fluviale del Titerno, affluente del Volturno, risalendo cioè da Faicchio
con Massa superiore e inferiore, a Cerreto e casali (Civitella e S.
Lorenzello), fino a Cusano e a Pieraroja; seguendo anche una seconda direttiva:
la linea d'impluvio della destra del fiume Calore, occupando da guardia a
Limata a Ponte, a S. Lorenzo Maggiore, fino a Telese, il capoluogo della contea
normanna, come del precedente gastaldato longobardo, e del più antico vasto
municipio romano.
La Casa circuiva a poco a poco il
Matese orientale. Allungò il dominio a Morcone e a Sassinoro e, con qualche
interruzione, raggiunse Campochiaro. Un territorio vasto, compatto, cui ci si
legava sempre più per la complessità degli interessi e per l'intensità del
sentimento. Altri acquisti lontani e staccati, non potevano avere questo legame
affettivo. Tali furono Caudio fra i boschi del Taburno (che forse segnava la
punta di espansione a Sud, nell'Oltrecalore), Cantalupo, e
Capriati-Ciorlano-Fossaceca, (Fontegreca), e Casalicelli in Terra di Lavoro, e
lontane terre in Capitanata e altrove. Fra le pendici del Matese, la Corte e
gli accampamenti vissero i Sanframondi.
La nobile Casa ebbe un tramonto
degno di tanta tradizione militare. Il mutamento dinastico trovò i Sanframondi
fermi, immutabili nella fedeltà agli Angioini, incapaci di adattarsi ad una
situazione diversa. Essi, di sangue normanno, erano «inguaribili» nella fedeltà
alla Francia. Questa la colpa. Furono spogliati dei loro feudi nel 1459 e nel
1461 da Re Ferdinando. Nel 1496 Federico III confermava la disposizione, nel
1506 la confermava Ferdinando il Cattolico.
Nel
Le pergamene riflettono e
documentano saltuariamente questa situazione del territorio telesino. Dal
regesto, e soprattutto dal testo appariranno non avvenimenti straordinari, ma
fatti comuni di vita feudale del '3-400: matrimoni, testamenti, donazioni, liti
domestiche, esazioni, investiture, ribellioni ...
Attraverso l'arco di due secoli, i
documenti vanno colla loro scrittura dall'ultimo corsivo gotico al chiaro
carattere umanistico. La maggior parte di essi non è ben conservata nelle
piegature, negli angoli e nei margini. Sono comunque sempre degli originali.
Purtroppo, ad eccezione di uno, non conservano il sigillo
4 ottobre 1361, 15 Indizione, 14° anno di regno dei sovrani, 19 della
Regina.
I sovrani Ludovico e Giovanna nominano Bertrando di Missonesio
arcivescovo di Napoli, arbitro fra il conte di Cerreto Tommaso Sanframondi e
Nicola Sanframondi.
Data a Napoli.
Ludovicus et Johanna dei
gratia Rex et Regina hierusalem et Sicilie ducatus Apulie et Principatus Capue,
Provincie et Forcalquerij et Pedimontis Comites. Venerabili / in Cristo patri Bertrando dei et
Apostolice sedis gratia Archiepiscopo Neapolitano, Collaterali et Consiliario
nostro dilecto, gratiam et bonam voluntatem. Causam vertentem seu / que verti
tunc sperabatur inter Nicolaum de Sancto Flaymundo Cerreti Comitem conventum
seu / convenendum ex parte altera, de castro seu terra Cerreti, castro Cusani,
et certis aliis bonis feudalibus, que idem Comes a nostra Curia immediate et in
capite tenu / it et tenet in feudum, sub certo servicio militari, nostre Curie
inde prestando, Paternitati bestre, quod assumptis certis juris peritis, eam
discuteretis et decideretis, tamquam perso / ne de qua erat merito confidendum,
recolimus commisisse. In qua quidem causa, assumptis per vos Johanne Aversano
de Salerno, et Herrico Melia de Neapoli militibus / Juris civilis
professoribus, certum didicimus vos fecisse processum in causa eadem,
presentibus partibus, et inter alia facta publicatione in causa premissa, super
hoc principaliter / intentata, dictum actorem seu eius procuratores quandam
peticionem seu lubellum obtulisse didicimus, coram vobis, et predictis
assumptis, super falsitate, ut pone / batur cuiusdam Testamenti coram vobis
producti in causa predicta, pro parte Comitis memorati, habitis per vos et
dictos assumptos certis aliis probacionibus / super materia dicti libelli,
necnon ad repulsam productorum in causa eadem principali, dicitur publicacio
processisse: prout hec et alia ponuntur continue / plenius in processu cause
predicte. Verum prout vestra informacio nostre Mayestati facta inde, plenarie
nobis instruxit, cui fiducialiter incumbere decrevimus, sicut in quibus / liber
maioribus simpliciter faceremus, de dicta falsitate, actentis probationibus
hincinde habitis nihil efficax est probatum, sicut nec credebamus quatenus
eundem Comitem / talia potuisse cadere, aut probari, dicta causa principalis in
certis suis finibus remansit, et utraque videlicet ipsarum, victoriam ut
dicitur pretendit. Noviter autem partes / ipse principales de causa ipsorum
bonorum in vos prefatum Archiepiscopum compromisisse dicuntur, reservato nostre
Mayestatis beneplacito et assensu, prout prothocollum in / testimonio puplico
inde procedens plenius ponitur declarare. Nos vero considerantes et volentes
inter ipsos litigantes eiusdem generis ac sanguine coniunctos, omnem litigii et
/ scandali materiam precidere, in quantum possumus affectu dominico enervare.
Intuentes etiam quod mes nobilis mulieris Francesce de Santo Flaymundo
Collateralis et Sotie / nostre Regine Amite ipsorum Comitis et Nicolai ex
huiusmodi litigiis ex angustia fatigatur, quod ubi ona... vobis Archiepiscopo,
qui fuistis continue ac estis pacis / et concordiarum operator et ductor,
partes... in vos compromiserunt sive velut in arbitrium simpliciter sive
indebit... itratorem et amicabilem compositorem... quis modo, / actenta forma
dicti prothocolli, et Instrumenti exinde assumenti, tenore presencium, de certa
nostra scientia, dicto Co... et omnibus et singulis clausulis adiectis in illo
/ de certa nostra scientia assentimus, ipsumque et contenta in eo, ac omnem
Processum et sententiam arbitrationem laudum sguardum seu terminacionem qui et que
inde / sequentur, ratificamus, acceptamus, et nostre Mayestatis munimine de
ipsa certa nostra scientia roboramus et habere volumus efficaciam et vigorem
quatenus proinde / facte sunt et fient, seu precesserunt et precedent,
partesque tanguntur, vel tangentur, rebus sic se habentibus, non obstante, quod
causa ipsa feudalis est, de qua sine assensu / nostre Mayestatis aliud
compromissum efficaciter non procedert, et quod dicta causa pendet in
quibuscumque sit, aut eius terminis, aut quecumque alia in contrarium dicenda,
/ aut alleganda, que in hac parte haberi volumus pro expressis, necnon leges
constitutiones quaslibet et Capitula in contrarium de ipsa certa nostra
scientia volumus / non obstante.
Data Neapoli
per nobilem Sergium domini Ursonis de Neapoli, militem, juris civilis
professorem magne nostre Curie Magnum / Rationalem Viceprotonotarium regni
Sicilie. Anno domini millesimo trecentesimo sexagesimo primo die iiij octobris
xv Indisctionis regnorum nostri Regis anno xiiij / nostre vero Regine anno
xbiiij.
II
1 Dicembre 1364, 4 Indizione, 23° anno di regno della Regina.
Francesca di Sanfromondi, ciambellana, vedova di Pietro Cadeneto, dopo
la morte di lui ottiene conferma di un assegno annuo sui suoi beni.
Dato ad Aversa.
Scrittura umanistica nel testo, regesto nel verso.
Johanna dei gratia regina
Jerusalem et Sicilie ducatu Apulie et principatus Capue Provincie forcalquerij
ac Pedimontis Comitissa. Universis presente licteras inspecturis tam presentibus
quam futuris. Benemeritis nostris /
provisiones et gratis libenter impendimus illasque quandoque personis
consideratis et causis ac exigentibus ipsorum serviciis in melius innovamus et
ad erorum heredes et posteros libencius propagamus. Sane ab olim conctracto
matri / monio et legitime celebrato inter Magnificam mulierem francescam de
Sancto flamundo Sociam Ciambellanam familiarem et fidelem nostram ex parte una,
et quondam virum nobilem Petrum del Cadeneto militem / regentem Curiam vicarie
regni nostri Sicilie ex altera, Idem quodam Petrus dum viveret tam pro
restitutione docium acceptarum per eum seu alium suo nomine ab ipsa francesca,
quam pro consecutione dotarii cons / tituti sibi per ipsum quondam Petrum in
pecunia videlicet unciarum centum quinquaginta contemplatione dicti matrimonii
iuxta morem regni nobilium francorum jure viventium obligavit eidem francesce,
uxori sue omnia bona sua stabilia sita in dicto regno inter que... rat provisio
annuarum unciarum biginti stabilita eidem quondam Petro et suis heredibus per
clare memorie dominum robertum dei gratia Jerusalem et Sicilie / regem
reverendum dominum avum nostrum super juribus Secrecie Principatus et
Terrelaboris necnon quasdam domos sitas in Neapolie in pendino Castri nostri
novi quas certo modo a Curia / nostra tenebat interveniente tunc ad hec nostro
beneplacito et assensu in quibus hec et alia ponuntur plenius contineri. Deinde
vero facto loco restitucionis dotium predictarum ac assecutionis dotarii
prelibati / eadem francesca vigore obbligationis iamdicte ac pro... tatis sibi
tradite et assensus nostri ad id sicut predicitur prestiti inter alia bona
dicti quondam Petro super dictis juribus modo premisso illamque certo preterito
tempore super ipsis juribus et deinde usque nuc super juribus cabellarum /
mucharie et tintorie civitatis nostre Neapolis membrorum secreterie predicte ad
alias clare memorie domini regis Ludovici et nostras licteras pro satisfactione
suorum jurium quousque sibi per heredem / dicti quondam Petri satisfieret del
juribus antedictis integraliter habuit et percepit, sibique de dicta provisione
extitit usque nun ad dictas regias et nostras licteras satisfactum noviter
autem / de premissis omnibus plenam informationem habentes necnon debita
meditatione pensantes eiusdem francesce obsequiose ac precipue devotionis et
fidei merita necnon grata acceptaque / servicia per eamdem francescam maiestati
nostre longo tempore continue ac fideliter et domestice prestita queve prestat
ad presens et speramus eam semper de bono in melius prestituram ac / quis
legitimis heredibus et aliis quos ipsa in vita sua vel eius ultima voluntate
duxerit eligendos iamdictam provisionem unciarum viginti quam ipsa francesca
erat sicut predicitur perceptura / tenore presencium damus donamus et
concedimus de certa nostra scientia proprij motus instinctu liberalitate mera
et gratia speciali dictamque provisionem ad dictos ipsius francesce / heredes
ac alios quos ipsa premisso modo elegerit duximus de dicta certa nostra
sciencia harum serie trasferenda quousque ipsa francesca vel ipsi sui heredes
ac illi quos ipsa ut prefertur elegerit / provisionel huiusmodi in terris et
bonis feudalibus... excadencialibus sive fiscalibus devolutis iam vel inantea
devolvendis ad Curie nostre manus que de mero ipsius Curie demanio non /
existant realiter assequatur. Ita qualiter et quod dicta francesca ac ipsi sui
heredes prefatique alij quos ipsa ut prefertur elegerit tu... domina ipsa
taliter assequendi quam provisionem huiusmodi / a nostra Curia teneant et
possideant nullumque preter nos et successores nostros superiorem et dominum
exinde... gnoscat servireque teneantur nobis ac ipsisi heredibus et /
successoribus nostris de feudali servicio proinde contingenti videlicet dicti
regni et pro dicta provi / sione presens modum et formam dicte nostre curie in
talibus obserbatos. Quod quidem servicium eadem francesca in nostri presencia
constituta pro se et dictis suis heredibus ac aliis sicut / predicitur
eligendis prestare et facere suis bicibus voluntarie obtulit et promisit. Nos enim
a dicta francesca pro provisione... usmodi ligium in manibus nostris homagium
et fideli / tatis debite recepimus juramentum, investientes eandem francescam
pro se ac ipsis suis heredibus et aliis eligendis per eam de dicta provisione
per nostrum anulum presencialiter ut est / moris quam investituram vim et
vigorem vere donationis et realis traditionis volumus obtinere. Decernentes et
intendentes expresse quod eidem francesce de provisione huiusmodi / a principio
presentis anni quarte Inditionis inantea singulis videlicet annis integraliter
satisfiat super iuribus antedictis super quibus erati illas hucusque sicut
predicitur perceptura iuxta parte / dictaru licterarum continentiam et tenorem,
bolumus autem quod dicta francesca ipsique sui heredes post realem assecutione
bonorum feudalium excadentalium sive fiscalium prefatorum teneantur et /
debeant infra menses quatuor a die assecutionis... orum inantea numerandos
notificare nostre Curie bona taliter assequenda ubi de novo feudo fuerint de
ipsis super annuo valore bonorum ipsorum cum / regestris donorum regalium
collatione inde hab... diligentium et alie executorie oportune nostre lictere
conce / dantur. Si vero de antiquo feudo fuerint inquisitio... debita de
ipsorum balore annuo de mandato nostro premissa prout fuerint baler comperta
cum distinto feudali servicio in quaternis seu / regestris donorum regalium
ipsius Curie an... tentur, quodque in dicto casu presentes nostras resignare in
nostra Curia penitus teneantur ut tunc eis de concessione bonorum huiusmodi /
alie oportune nostre lictere concedantur. Interim ...amen eadem francesca pro
se et dictis suis heredibus presentes nostras licteras in dictis regestris seu
quaternis ipsius Curie infra mensem / unum ex nunc inantea numerandum trasci...
acere penitus teneatur, ut tempore quo feudale servicium per Curiam generaliter
indicetur de presentibus in illa plena noticia habeatur. Alioquin presens
nostra gracia nullius robor... enseatur. In cuius rei testimonium presentes
licteras fieri et pendenti maiestatis nostre siglillo jussimus communiri. Datum
Averse per nobilem Thomam de bufalis de messana Militem Magne nostre Curie
Magistrum Rationalem Locumtenentem Prothonotarij Regni / Sicilie dilectum
Consiliarium et fidelem ... trum. Anno domini Millesimo Trecentesimo Sexagesimo
quarto. Die primo Decembris quarte Inditionis, Regnorum / nostrorum anno xxiij.
Habeatur
p. decretata. Sub anulo inc.
1368, 8 Settembre, 7 Indizione, 16° anno di regno della Regina.
La Regina ordina che non siano molestati gli abitanti di Loretello per
le sovvenzioni e Collette che dovevano alla R. Camera.
Data a Casasana in Castellammare di Stabia.
Johanna dei gratia
Regina Jerusalem et Sicilie ducatus Apulie et Principatus Capue Provincie et
forcalquerij ac Pedimontis Comitissa. Magnifico viro Magno Regni Sicilie
Camerario ac Justitiariis / Capitanate vel eorum Locatenentibus ac Erariis seu
Camere notarijs cum eisdem Justiciariis per nostram Curiam deputatis et
deputandis, necnon et quibuscumque Commissariis et Officialibus alijs et
Collectoribus / statutis et statuenda super recolleccione et exaccione
generalium Collectarum et Subventionum, anno quolibet per nostram Curiam
imponendarum hominibus Terrarum et locorum dicte Provincie presentibus et
futuris / fidelibus nostris gratia et bonam voluntatem. Cupientes homines
Castri Lorotelli de dicta Provincia Capitanate fideles nostri ab extorsionibus
et pressuris quas interdum patiuntur in recolleccionibus et / exaccionibus
huiusmodi generalium Collectarum absque dispendio nostre Curie relevari, nec
minus supplicacionis instantiam nobis factam pro parte horum jamdictorum per
francescam de Scto Flaimundo / Sociam et fidelem nostra dominam dicti Castri,
eisdem hominibus et ipsorum singulis duximus de certa nostra scientia harum
serie concedendum, quod homines ipsi quilibet scilicet anno, a principio
presentis anni Septime / Inditionis in antea, quantitate contingente eos de
dictis generalibus Subventonibus et Collectis, in taxacionem Cedule, que de
Curia nostra singulis annis emanat, teneantur in nostra Camera in Manibus
Thesau / rariorum nostrorum in festo nativitatis dominice ipsius anni
cuiuslibet integraliter assignare, de cuius quantitatis pecunie assignatione et
solucione, recepta est in Camera nostra Summarie, ac prestita in eadem / pro
parte dictorum hominum per Leonardum Johannis Vuccelli Syndicum eorumdem
propterea ad Curiam nostram missum obbligacio oportuna M...enuaria certa pena.
Quocirca volumus et fidelitati vestre de dicta certa scientia nostra presencium
tenore jubemus espresse, quatenus vos predicti Justiciarii vel Locatenentes, ac
Erarij ac Camereque Notarii, Commissarii, Officiales et Collectores presentes
bidelicet et futuros, / desistentes omnino a recollecione et exacione pecunie
generalis Subventionis seu Collecte ipsi nostre Curie debite per Universitatem
et Homines dicti Castri, pecuniam ipsam, ab eisdem hominibus / recolligere et
exigere, ac vos et illa intromictere, dictosque homines ad illius solucionem
compellere seu molestare generaliter vel particulariter in personis vel rebus
ipsorum secundum formam presencium nullatenus / presumatis. Et nisi vobis
constiterit de solucione huiusmodi facienda in dicto termino suis vicibus ut
est dictum, per Apodixas dictorum Thesaurariorum nostrorum vel per alias
licteras nostras post / dies decem dictum festum immediate sequentes, statim
tam ad recollecionem dicte generalis Subventionis seu Collecte quam ad
exaccionem obligacionis jamdicte seu pene in illa contempte, nostre / Curie
applicande sint ad unumquemque virum tempore seu ratione officii sui spectabit,
suis bicibus pro parte dicte nostre Curie qtmocuius pretendatis. Super quo circa indemnitatem
ipsius / nostre Curie, vestrum singulis duximus totaliter incumbendum. Vosque
predicti Magne Camerarie vel Locumtenentes presentes nostra licteras a.
iamdictis officialibus mandetis et faciatis iuxta ipsam / seriem efficaciter
observari, ipsosque ad illarum observanciam prout opus extiterit compellatis.
Quibuscumque ordinacionibus, licteris seu mandatis hic forte contrariis factis
iam vel in antea faciendis / sub quacumque forma vel expressione verborum, ac
ipsorum ac dierum per que et quas affertur presencium impediri possit in aliquo
vel differri necnon iam dicta Cedula generalis taxationis dictarum generalium /
Collectarum et Subventionum missa forsitan, ac dicto anno quolibet de prefata
Curia nostra mictenda, si et in quantum effectui presencium forsan obsisterent,
non obstantibus quoquomodo pre / sentes autem literas post opportunam
inspeccionem earum, transumpto ipsorum per vos prout bestra intererit et
expediens fuerit, in publica forma recepto, pro cautela restitui volumus
presentanti / premisso modo efficaciter in antea valituras.
Datum in casasana probe Castrumaris de Stabia in
Camera nostra anno dm. M°CCCLXbiij die viij Septembris bij Ind. Regnorum
nostrorum anno xvj.
Rubr. Penes Magnum Camerarium p.mo posuit anulo a
sigillo per dominum.
R.ta in Camera S.
Habetur cedula domine sub anulo suo.
10 Febbraio 1369, 7 Indizione, 27° anno di regno di Giovanna I.
Francesca Sanframondi ciambellana della Regina, fondatrice del
monastero delle Clarisse in Cerreto, fa testamento presenti la Regina e il Gran
Siniscalco Zurlo. Eredi dei feudi sono i nipoti.
Scrittura umanistica. Pergamena alquanto rovinata. Firme dei testimoni.
In nomine domini nostri Iesu Christi Anno a
nativitate eiusdem millesimo trecentesimo sexagesimo nono Regnante autem
Serenissima domina nostra domina Johanna dei gratia hierusalem et Sicilie
Regina ducatus Apulie Principatus / Capue Provincie et forcalquerij ac
Pedemontis Comitissa. Regnorum vero eius anno bicesimo septimo feliciter. Amen.
Die secundo mensis februarii septime Inditionis Neapoli. Nos Georgius Aycardi
de Benevento Reginalis Camere ballictus / Nicolaus Thorij dicti mancini de casale
Sancti Laurentii de Limata publicus ubilibet per totum Regnum Sicilie Reginali
aucthoritate notarius et teste infra scripti biri utique licterat, ad hoc
specialiter bocati et rogati / videlicet dominus Tuccillus zurulus de Neapoli
Miles Reginalis hospitii Senescallus, Dominus Andreas de fontono de Messana,
miles Ciccus de valle Regia, Reginalis Scutarie Magister, Ciccarellus de
popolo, Calabresis franzutus / de neapoli, Sinduccius de Mulcino, et dominus
Antonius cappellanus Sancte Agnetis de dicta Civitate neapolis, presenti
scripto pubblico declaramus notum facimus et testamur, quod accessitis nobis
qui supra, iudice notario, et testibus, ad castrum / Capuane ipsius civitatis
ad petitionis instantiam Magnifice domine francesce de sancto fraymundo Reginalis
Collateralis, et sotie, in Camera scilicet in qua ipsa domina corpore iacebat
infirma, sana tamen mente, et recte locutionis existens, / dubitans quod absit,
ne propter fragilitatem humane nature posset decedere intestata, coram Sacra
Reginali Maiestate ibidem presente, et ad omnia et singula infrascripta et
subscripta, de eius mera benignitate, et speciali gratia suum assensum be /
neplacitum et auctoritatem prestante, ipsa domina francesca more nobilium et
jure francorum vivens ut dixit, in hunc modum suum ultimum nuncupativum
condidit testamentum, seu ultimam voluntatem, cassans, irritans et annullans
omne aliud testa / mentum quocumque prestito tempore forte per eam conditum sub
quacumque forma et expressione verborum et hoc presens esse boluit suum ultimum
testamentum. Quod testamentum valere voluit, Jure testamenti, et si jure
testamenti balere non posset, ipsum balere boluit. / Jure codiculi seu
codicillorum, donationis causa motis, ac omni alio jure et modo, quo vel
quibus, melius efficacius balere potest et debet; Et quia heredis institucio,
est caput et firmamentum totius testamenti, ideo testatrix ipsa, Instituit sibi
/ heredes subsciptos nepotes suos, in subscriptis bonis suis feudalibus, que
immediate et in capite tenebat et possidebat ac tenet et possidet sub certis
feudalibus serviciis seu adohamentis, a Curia Reginali, videlicet Nicolaum de
Sancto Fraymundo / filium primogenitum quondam petri de Sancto Fraymundo, in
Castro Royali, ac medietate terre pota cannone sitis in provincia capitanate
donatis per ipsam testatricem cum Reginali beneplacito et assensu. Item dominum
Antonium / de Sancto Fraymundo militem filium secundogenitum dicti petri in
Castro Mirande, et medietate castri licinusi sitis in comitatu Molisii, per
ipsam testatricem similiter sibi donatis cum beneplacito et assensu Reginalis
Mayestatis, Item Johannem de Sancto Fraymundo / filium secundogenitum quondam
biri Magnifici domini Thomasii de Sancto fraymundo Comitis Cerreti, et
Antonellum de Santo fraymundo filium tertiogenitum dicti domini Thomasii
Comitis Cerreti inmedietate castri Lorotelli sita in dicta provincia Capitanate
/ quemlibet videlicet ipsorum in quanta parte, cum beneplacito et assensu
Mayestatis eiusdem. Item Carolum Pandonum de Capua in Castro Pontis sito in provincia
Principatus ultra, et Casale Casalicelli sito in provincia terre laboris. Ita
quidem quod nullus / predictorum suorum heredum de bonis burgensaticis
mobilibus seseque moventibus, cuiuscumque vocabuli appellatione di stinctis,
ratione falcidie, Trebellianice seu debito juri nature vel quantocumque alio
jure petere possit et baleat ultra. Et ex certa sua scientia testatrix ipsa /
non ignara de biribus patrimonii sui, ac de bonis suis heredibus per eam
dimissis prohibuit predicta, prout superius continetur. Et si quis vel si que
predictorum suorum heredum contrafecerint, priventur bonis hereditatis
predicte, item voluit et mandavit quod / corpus suum sepelliatur in ecclesia
Sancti Antonii de Cerreto, in cappella scilicet que bocatur cappella Sancti
Johannis Evangeliste, donec Monasterium per eam constructum, ad modum et formam
debitam reducatur, et celebrentur ibi divina officia quo / tempore boluit et
mandavit corpus suum transferri ad dictum Monasterium et fiat sepultura
condecens iuxta altare magnum ipsius monasterii, et in ipsa sepultura ponantur
quodque etiam dictum corpus dicte testatricis ad expensas et de bonis ipsius
testatricis / portetur ad dictam ecclesiam Sancti Antonii; Item Reliquit
Marinello filio quondam biri nobilis Philippelli Caracciolo de neapoli,
militis, nepotis sui provisione annua unciarum biginti quam percipere consuevit
et percipit supra juribus secretie terre la / boris. Item reliquit eidem
Marinello petias tres terrarum, quarum una est in pertinenciis Magdaloni in
loco ubi dicitur a Cancellu, et alia in pertinenciiis Sancti Nicolai de Strata
ubi dicitur a Centu. Item / Reliquit domine Maccabee uncia quinque in carlenis
argenti et robam unam de suis de bleveto; Item reliquit sorori belle ...
carlenis argenti uncias sex; et si voluit ingredi Monasterium quod per eamdem
testatricem constitutum est, habeat ibi alimenta, sicut habent / ibi alie
Monalies; Item reliquit domine Rohase de Ciccano uncias duas de carlenis
argenti; Item reliquit Magistro Johanni de G...fono coco suo uncias duas; Item
Johanni de Guardia uncias duas; Item domine Jacobe de Surrento domicelle sue
Reliquit / uncias quinque quas dare sibi tenebatur testatrix ipsa, et alias
uncias quinque pro bono servito sibi prestito per eandem Jacobam; Item eidem
Jacobe reliquit cursettum unum cum tunica de birdello deputatum pro persona
dicte testatricis; Item Priciose pro gagiis suis / que sibi tenetur pro
prestito tempore florenos sex; et preter et ultra dicta gagia uncias duas
alias; Item cursectum unum dicte testatricis usitatum; Item reliquit dicte
sorori belle, cursectum de fratesca cum tunica; Item reliquit quod filia
parvula dicte Maccabee / recipiatur in dicto Monasterio et habeat ibi alimenta
necessaria; sicut alie Monalies; Item reliquit Pircivallo familiari suo propter
gagia sua tarenos quindecim; Item notario Johanni de Campobasso propter gagia
sua quod habuit et recepit, reliquit tarenos quindecim; Item Petro sullan / do
suo in carlenis argenti; reliquit uncias tres; Item cuilibet famulorum
costodiencium equites predictos et ultra gagia que receperunt tarenos tres;
Item voluit et mandavit quod omnes servi et serve sui Tartari et tartare et
cuiuscumque alterius nationis si qui essent sint liberi / et libere a nexu
servitutis; Item quod Georginus tartarus servus eius sit liber et francus et
educari et nutri debeat pene birum Magnificum nicolaum de Santo fraymundo
Comitem Cerreti, francus et liber, et de hoc inhereat coscientie dicti Comitis,
quod nullam / sibi servitutem inducat et imponat, sed bene ac libere debeat eum
tractare; Item reliquit domino Perrocto de Sancto fraymundo uncias tres; Item
Lanceloto uncias tres; Item Margarite servitrici sue propter gagia que debet
recipere tarenos biginti quatuor; Item / quod fiant exequie sue prout decet
secundum arbitrium executorum dicti testamenti sui secundum condecentiam
persone sue, item boluit et mandavit quod omnia bona sua mobilia seseque
moventia necnon et que omnia debita seu bona quorumcumque debitorum et
officialium / ad que ipsi debitores vel officiales sui tenentur eidem
testatrici, ex quacumque ratione vel causaa exceptis specialiter legatis et
distributis per eam, pecunia, vasa argentea, jocalia quecumque / et panni
ipsius testatricis et alia bona quecumque mobilia cuiuscumque / vocabuli
appellatione distincta, necnon et fructus omnes quorumcumque bonolium feudalium
predictorum et etiam provisionum suarum pro toto presenti anno septime
Inditionis, exceptis juribus et fructibus bonorum feudalium attibutorum et
donatorum dicto domino Antonio / quos et que ipsi domino Antonio voluit
remanere non obstante quod de bonis ipsis feudalibus et provisioni sit
dispositum per eamdem testatricem, dentur et convertantur in executione
presentis sui testamenti, iuxta dispositionem predictam et subscriptam, / ad
quorum bonorum feudalium fructuum perceptionem, Sacra Reginalis Maiestas ibidem
presens, de sui benignitate et gratia speciali signanter et expresse consensit
et annuit; Item reliquit Salvatello familiari suo unciam unam; Item reliquit
domino Matheo / peccia de Ciccano unciam unam; Item reliquit animalia pecudina
et vaccina omnia sua ubicumque existentia prefato Monasterio per eam
constructo; nonobstante potestate concessa predictis suis executoribus per
eamdem testatricem de capiendis bonis quibuscumque / suis et vendendis per executione
dicti testamenti, Reliqua vero animalia sua puta equi ad sellam quatuor, et
muli ad bardam quatuor, et alia animalia quecumque mulina vel equina, capiantur
per dictos executore suos et distribuantur pro executione / presentis
testamenti sui; Item reliquit dicto Monasterio culcitam unam, torum in qua ipsa
testatrix jacet, et omnes alios lectos suos in quibus iacebant familiares suos
preter lectum suum magnum cum cortina et apparatu de serico, quod voluit vendi
/ per executionem dicti testamenti sui; Item reliquit Reginali Mayestati
cultram suam magnam; Item reliquit dicto Monasterio curtinam bonam de dublecto
et omnes alios pannos; Item asseruit se debere recipere a Peroctio mercatori de
Neapoli de carlenis / argenti ad rationem de saxaginta per unciam et duobus per
unciam uno quolibet computatis unciis centum sexaginta, item a Joannocto
muscetto scalensi uncias duodecim parum plus vel parum minus; Item dixit se
habere in Cerreto penes Meulum de Antonio / uncias triginta septem et tarenos
quindecim; Item penes Johannem de Guardia familarem suum uncias viginti duas de
carlenis argenti; Item dixit se habere hospicium unum prope Reginale castrum
novum de Neapoli, quod hospitium voluit vendi / et quod percipit in perceptura
computatur ad perfectionem dicti Monasterii per eam constructi; Item dixit se
habere in Castro pontis quandam domum francam et liberam et non feudalem, in
qua fit seu exercetur dohana, quam domum cum prefata dohana juribus et
pertinenciis / ac fructibus suis omnibus dimisit dicto Monasterio; Item voluit
et mandavit quod omnes portiones quas emit pro dicto Monasterio et instrumenta
ipsarum possessionum assignentur parti dicti Monasterii; Item asseruit se
tenere ex causa cuiusdam concordie quondam domine / Claritie de pontibus, in
florenis auri centum, quos voluit quod per executores suos dentur et liberentur
illi qui primus erit in gradu et qui succedere debet eidem domine Claritie, ac
in causa quod nullus appareret heres ipsius domine / Claritie quod dicta pecta
centum florenum distribuantur per dictos executores suos ad piam causam pro
anima dicte domine Claritie; Item reliquit domino Antonio cappellano Sancte
Agnetis de Neapoli prope Reginale castrum novum pro mississ cantandis / unciam
unam; Item reliquit eidem Monasterio uncias biginti de carlenis argenti debitas
sibi per predictum nicolaum de Sancto fraymundo nepotem et heredem suum, et
alias uncias decem de carlenis argenti, et alias uncias decem de carlenis
argenti debitas sibi similiter per Carolum pandonum predictum / nepotem et heredem
suum; Reliquit eidem Monasterio quas edidem prefato Monasterio ante omnia dari
voluit et exiberi per debitores eosdem; Item voluit et mandavit quod de
presenti sua dispositione et testamento possint fieri unum vel plura /
instrumenta corrigenda et supplenda ad consilium sapientis, veritatis
substantia non mutata, si forte aliud juri vel facto solemnitate deficerent,
propter quod possit in totum vel in parte elidi infligi biciari vel annullari
seu / viribus et efficacia vacuari; Item voluit et mandavit ipsa testatrix quod
de predicta donatione facta dicto Monasterio per... in dicto instrumento
continetur possint fieri et debeant, unum vel plura publica instrumenta ad
consilium sapientis / pro cautela dicti Monasterii non mutata etiam substantia
veritatis. Item constituit ordinavit et fecit dicta testatrix
gratia ... Reginale Mayestate distributores et executores dicti sui ultimi
testamenti seu ultime voluntatis subscriptos / viros nobiles videlicet dominum
petrum romanum de Scalea Juris Civilis professore, Magne Reginalis Curie ...
Rationalem ac Curie Vicarie Rengi Judicem, Magistrum bictorem de dura de
neapoli Reginalem Segretarium et / familiarem, dominum Antonium de Santo
fraymundo predictum nepotem suum, Magiustrum Guillelmum de R... medicine
professorem, et dominum Johannem et dominum Johannem Guilelmi Johannis de
pellegrino de Cerreto, cum authoritate et potestate plena / capiendi omnia bona
sua mobilia et stabilia, et predictorum omnium bonorum suorum feudalium
fructuum vel ... Antonio, et predictis personis superius nominatis et
specificatis, et convertenda ad executionem dicti testamenti. Et / propter jura
fructus provenientes et provenientia ex dictis bonis feudalibus concessis et
donatis dicto domino Antonio ... quos predicto domino Antonio ut supra voluit
remanere, cum potestate recolligendi et exigendi per prefatos di... / butores
seu executores sui prefati testamenti debita quecumque a quibuscumque
debitoribus et officialibus ... quacumque ratione vel causa ac contractandi et
absolvendi debitores et officiales ipsos de omnibus bonis et pecuniarum ... /
citationibus, que et quas recepit ab eisdem per apodixas eorum instrumenta
publica et omnem alium absolu... inventionis (?) modum cuius vel quibus
potuerunt contractari; Item voluit et mandavit quod omnia vasa sua herede... et
/ de...dentur dicto suo Monasterio; Item boluit et mandavit quod omnia sua bona
mobilia deductis ... contrentis sint dicti Monasterii. Et predictis ipsius
Monasteri ... ad futuram memoriam et tam prefati Monasteii quam ... / prefactorum
legatoriorum ac omnium aliorum quorum vel cuius interest et potuerit interesse
factum est ... exinde per manus mei notarii supradicti qui predictis omnibus
rogatus interfui signo meo signatum signis et / subscriptionibus predictorum
Judicis ac testium roboratum et signo meo solito signatum.
Ego predictus Georgius
qui supra judex ad contractus ad vitam subscripsi.
Ego qui supra Ciccus de
valle Regia testis predictis interflui et me subscripsi.
Ego dominus Antonius
canceta de neapoli rector ecclesie Beate Agnetis testis subscripsi.
Ego Guiducius de
pulcrano (?) testis interflui et subscripsi.